"Eerst goed isoleren, dan pas een warmtepomp."

Lucile de Groot werkte tot enkele jaren geleden als assistent controller in de medische sector, maar brengt de laatste jaren, sinds ze met pensioen is, zoveel mogelijk tijd door in haar volkstuintje, waar ze haar eigen groente en fruit kweekt. Daarnaast staat zij als energie-ambassadeur graag Utrechters te woord met vragen over het verduurzamen van hun huis.

Tuinhuisje met zonnepanelen

Het is zo’n eerste mooie, zonnige lentedag als ik bij Lucile op bezoek ga – waar anders dan in haar volkstuintje in Papendorp? Lucile woont sinds een jaar of vier in een flat in Transwijk, aan de overkant van het kanaal. Maar weer of geen weer, het liefst zit ze lekker buiten in haar volkstuintje. In het tuinhuisje staat vandaag de kachel uit: een keramische elektrische kachel, wel te verstaan. Voor haar elektriciteitsverbruik voorziet ze in de zomer met de drie zonnepanelen op het dak met een vermogen van 700 kWh, en in de winter, als er niet voldoende zon is, met de stroom die ze van Eneco afneemt. "In de zomer staan we positief en leveren we zelfs terug. Afgelopen juni kregen wij de energierekening: over het hele jaar genomen hadden we quitte gedraaid! En dat terwijl we, in vergelijking met de meeste andere huisjesbezitters, veel elektriciteit gebruiken, simpelweg omdat we er zo vaak zitten. Nou ja, ik vooral eigenlijk, want mij man komt er alleen af en toe, als het mooi weer is. Ik kom hier, weer of geen weer, zo’n drie dagen in de week in de winter, in de zomer zit ik er elke dag, van ‘s ochtends vroeg tot een uur of tien ’s avonds. Maar omdat we hier zoveel tijd doorbrengen, willen we het ook wel een beetje comfortabel hebben. Zo hebben we er een Senseo, een waterkoker en een koelkast. Maar die staat in de winter, zoals je ziet, uit. Die schakelt zich namelijk vanzelf uit bij temperaturen onder de 12 graden. We hebben het huisje ook zo veel mogelijk geïsoleerd, en in de ramen zit dubbel glas. Als die mannen van Energie-U hier over de vloer komen, beginnen ze vaak over vloerisolatie. Maar dan zeg ik: ja kom, jongens, het is maar een tuinhuisje hoor."

Groente uit eigen tuin

Naast de energietransitie vindt Lucile een groene wereld minstens zo belangrijk. In haar volkstuintje – nou ja, met een grondoppervlak van ruim 350 m² kun je het gerust een tuin noemen – voorziet ze naar eigen zeggen zo’n beetje in de helft van haar eigen groente- en fruitconsumptie. Een flink deel van de groente en fruit die ze in de zomer oogst, maakt ze in en bewaart ze in weckpotten voor de wintermaanden. "Daarnaast maak ik veel gedroogde groente en fruit, dunne schijfjes appel, maar ook aubergine en courgette. Die leg ik dan gewoon buiten op tafel in de zon om te drogen". Naast het huisje staat een glazen kas met allerlei groente en sla. "Vandaag staat paksoi op het menu. Wat ik daarmee ga klaarmaken? Geen idee, het zal wel iets met mie worden. Het is ook altijd een beetje afwachten wat je uit de tuin haalt. Zo had ik vorig jaar een heleboel appels en pruimen, maar het afgelopen jaar begon de lente zo’n twee weken later, ook waren er niet genoeg bijen. Ik had daarom bijna geen appels en pruimen, maar wel veel peren. Aan zo’n tekort aan bijen en insecten merk je dat het helemaal niet goed gaat met de aarde. Dat is iets wat mij echt zorgen baart: hoe laten wij de aarde – ik heb zelf kinderen, die ondertussen ook weer een kind hebben – voor de volgende generaties achter? Ik denk wel eens: misschien moeten we met zijn allen ook gewoon wat minder luxe willen."

Van financieel controller tot energieambassadeur

Toen Lucile na haar pensionering werd gevraagd om bij Paviljoen Pop, het inmiddels afgebroken duurzame demonstratiehuisje op het Westplein, als vrijwilliger te komen werken, hoefde ze daar geen seconde over na te denken. "Maar elke dag daar zitten, daar had ik niet zo’n zin in. Dus maakte ik me nuttig door de financiële administratie te doen en bij bijeenkomsten koffie en thee te schenken, en deed er een cursus energiebesparing. Zo kwam ik ook in aanraking met Energie-U, die er ook vergaderde. En ik woonde er allerlei voorlichtingsavonden bij. Na een tijdje had ik het gevoel over voldoende kennis en zelfvertrouwen te beschikken om anderen te adviseren." En zo ontpopte Lucile zich, zonder enige achtergrond in de techniek of de energiewereld, uiteindelijk tot energieambassadeur. Als één van de inmiddels 100 energieambassadeurs in Utrecht zet zij zich in voor de energietransitie in haar stad, en beantwoordt ze vragen van andere stadsbewoners over het verduurzamen van hun huis en woonomgeving. "Ik doe dat in mijn eigen buurt en omgeving, maar ook 1à 2 maal in de maand bij de Bespaarbieb, in de bibliotheek aan de Oudegracht."

Energie besparen begint met isoleren

Bij de Bespaarbieb, een initiatief van Energie-U om inwoners van Utrecht op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de energietransitie en hoe ze zelf energie kunnen besparen in hun eigen huis, zitten 46 zaterdagen per jaar energie-ambassadeurs om vragen van bezoekers te beantwoorden. "Er komt van alles op af, van jong tot oud, mannen en vrouwen, van Lunetten tot en met Kanaleneiland. We hebben vaak speciale voorlichtingsdagen over bijvoorbeeld warmtepompen en hybride warmtepompen, maar ook over isoleren en over zonnepanelen, dan zijn er mensen bij die daar van alles over kunnen vertellen. Vaak komen mensen ook zelf met allerlei vragen, zoals: ik wil graag zonnepanelen op mijn dak, maar waar moet ik beginnen? Dan vragen wij even door: wat voor een dak heb je, welk oppervlak heeft het, wat voor hoek heeft het, hoe valt de zon erop. Als ze nadere vragen hebben, koppel ik ze door aan experts die daar meer over kunnen vertellen. Warmtepompen: dat is ook zoiets. Veel mensen die langskomen hebben er over gehoord, en denken: ik wil ook wel een warmtepomp. Maar een warmtepomp in een jaren dertig huis, waar het aan alle kanten tocht, dat gaat helemaal niet werken. Ik zeg dan ook altijd, zodra mensen over een warmtepomp beginnen: hoe is je huis geïsoleerd? In een slecht geïsoleerd huis heeft zo’n ding namelijk helemaal geen zin."

Rondleidingen

Het energieambassadeurschap, het adviseren van mensen over gedragsverandering en duurzame oplossingen, evenals werken met mensen, die dezelfde passie delen bevalt Lucile zo goed dat ze, in het verlengde ervan, binnenkort ook rondleidingen gaat verzorgen bij ANNE, het duurzame pand waar ook Energie-U tegenwoordig zetelt. Daar kan ze als één van de rondleiders niet alleen advies geven, maar ook allerlei dingen voor het verduurzamen van een huis, zoals verschillende warmtepompen, isolatiematerialen en zonnepanelen, in de praktijk laten zien.