Huis verduurzamen? EDWIN geeft antwoord.

Op de vrijdagmiddag na Hemelvaart is het bij ANNE, het duurzame modelpand waar ook de Utrechtse energiecoöperatie Energie-U kantoor houdt, zo goed als uitgestorven. Dit in tegenstelling tot andere vrijdagen wanneer het er bruist van de activiteiten. Onder het handjevol aanwezigen zijn Joep Dickhaut en Harry Boerma. De twee mannen maken deel uit van het negenkoppige team EDWINs. “En EDWINA’s”, lacht Joep. Naast acht mannen is het clubje EDWINs namelijk – vooralsnog – welgeteld één vrouw rijk, Corien. “Maar uiteraard zijn ook vrouwen meer dan welkom!”

Expertise

Het is ook de diversiteit in al die mensen, met hun verschillen in achtergrond en expertise, wat dit netwerk zo bijzonder maakt, vinden Joep en Harry. “Zo is Corien van huis uit bouwkundige, gespecialiseerd in het begeleiden van VvE’s bij het installeren van zonnepanelen op hun dak, is Michel ervaringsdeskundige op het gebied van het verduurzamen van een huurwoning en kan hij je alles vertellen over isoleren, warmtepompen, zonnepanelen en wat dies meer zij, weet Rento, zeker door zijn eigen praktijk, het nodige van isolatie en vocht, Jos heeft als architect ook veel verstand van het installeren van zonnepanelen en doet Guus veel verbouwingen. Dan hebben we nog Ad, die zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft tot thermograaf en gespecialiseerd is in het maken van warmtescans en Peter, een allround bouwkundige, die ook de cursus ‘Reken je Rijk!’ heeft opgezet. Daarin leren mensen zelf een berekening te maken van hun energiebehoefte, evenals de energiebesparende maatregelen die ze kunnen nemen en de bijbehorende kosten.”

Ook Joep brengt zijn eigen expertise met zich mee. “Ik heb bouwfysica aan de TU Eindhoven gestudeerd. Binnen die studie leer je alles over geluid, licht en warmte. Eerder was ik werkzaam op het gebied van akoestiek, sinds afgelopen zomer ben ik – net als Harry, Ad en Rento – ook gecertificeerd als EPA-W (Energie Prestatie Advies Woning) adviseur en richt ik me nu dus voornamelijk op warmte. Zo heb ik het afgelopen jaar zeshonderd woningen van een woningcorporatie in IJsselstein opgemeten. Dat houdt in dat je de grootte van de woning in kaart brengt, zodat je de warmtebehoefte van het huis kunt bepalen en wat daarvoor nodig is aan isolatie, zonnepanelen, etcetera. Daar rolt vervolgens een energielabel uit, gekoppeld aan een advies wat je allemaal kunt doen om dat te verbeteren.”

Harry, de enige bodemdeskundige in de groep, is, naar eigen zeggen, ‘een beetje vreemde eend in de bijt’. “Ik ben momenteel werkzaam bij de Gemeente Utrecht, waar ik me bezighoud met bodem-energiesystemen en warmte-koudeopslag, maar ook klimaatadaptatie en waterberging, zoals tegeltjes eruit, plantjes erin. Daarnaast heb ik, dankzij de duurzame renovatie van mijn eigen jaren ’30 huis in Tuinwijk, een hoop opgestoken over isoleren, waterbesparing en het aanleggen van groene daken. Tenslotte heb ik als energieambassadeur de collectieve aankoop van zonnepanelen voor mijn buurt geregeld.”

Joep is naar eigen zeggen vooral “breed geïnteresseerd” en richt zich graag op mensen die ook voor zo’n brede aanpak kiezen. “Wil je bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen, dan zal ik altijd kijken naar aanvullende maatregelen. En niet te vergeten: de volgorde waarin je de dingen doet. Zo heeft een warmtepomp weinig zin als je niet eerst gaat isoleren. Het hoeft niet per se meteen helemaal aardgasloos, zolang het maar gaat om het verminderen van je energieverbruik.“

Voortschrijdende inzichten

“Bij het verduurzamen van woningen komen allerlei dingen om de hoek kijken”, weet Joep uit ervaring. “Neem bijvoorbeeld ventilatie. Schimmel is een enorm probleem. Zo’n anderhalf miljoen woningen ondervinden daar last van. De combinatie isolatie, vocht en ventilatie wordt, zeker met warmtepompen, dan ook steeds belangrijker.” Harry: “Zo kwam ik laatst bij iemand over de vloer met dubbel glas in de ramen zonder ventilatiestroken, maar ook een open haard. Omdat hij steeds maar over hoofdpijn bleef klagen, hebben wij met de rekentool uit de cursus ‘Reken je Rijk’ berekend dat er niet voldoende ventilatie was, en dat zijn CO2 waarde dus te hoog moest zijn.”

Joep: “Om die reden hebben wij onlangs een CO2-meter aangeschaft. Met zo’n meter kunnen we straks in diverse ruimtes bekijken hoeveel CO2 ontstaat en bij welke vochtigheid en temperatuur. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met meerdere mensen in huis, of als de open haard aanstaat? Waar ligt de grens van de toelaatbare hoeveelheid CO2? Dat zijn nuttige dingen voor de bewoner om te weten, teveel CO2 in je huis duidt namelijk op een ongezond binnenklimaat.”

Vragen beantwoorden

De werkzaamheden van de EDWINs bestaan, naast het meekijken met bewoners die hun huis willen verduurzamen, voor een groot deel uit het beantwoorden van vragen: per mail, telefonisch of in een persoonlijk gesprek bij ANNE op de vrijdagmiddag. Dat kan volgens Harry gaan om verwijzen naar websites waar mensen zelf kennis kunnen opdoen. “Websites van organisaties als Thuisbaas of Energiepaleis bevatten allerlei nuttige informatie. Heel voor de hand liggend zijn de praktische tips van Milieu Centraal, over energie-besparen bijvoorbeeld. De vragen waar mensen mee komen kunnen flink variëren: van subsidies tot warmtepompen, zonnepanelen en infraroodpanelen. Maar vaak komen ook mensen bij ons terecht die nog geen concrete vraag hebben maar graag een algemeen advies willen.”

Joep: “Zo kwam een stel naar ons toe dat samen met twee andere mensen een huis in Lombok had gekocht. Ze wilden hun huis graag verduurzamen, maar hadden geen idee waar ze moesten beginnen. Die hebben wij vervolgens aan een architect gekoppeld. Weer anderen komen juist met hele specialistische vragen, waar één van onze experts ze mee kan helpen. Daarin zit hem ook de meerwaarde van de EDWINs: al die verschillende expertises bij elkaar, evenals de relatie tot de praktijk. Als één van ons het antwoord op een vraag niet weet, weet de ander het misschien wel.”