De van Swindenstraat is een straat in Tuinwijk met 134 huishoudens, voor het grootste deel koopwoningen gebouwd rond 1930. Nu zomer 2018 heeft inmiddels één op de vier huishoudens zonnepanelen en dat is meer dan gemiddeld in Utrecht.
Early adapters
Het begon allemaal in 1998 met de Solaris-actie van Greenpeace. De inzet was om zonnepanelen betaalbaar te maken voor de particuliere markt. Voor 1950 gulden leverde Greenpeace een doe-het-zelf-pakket met twee panelen van Shell Solar, die je dank zij de micro-omvormers zo in het stopcontact kon steken. Stoeptegels moest je zelf het dak op sjouwen. Wat een sensatie was het om op zonnige dagen voor de meterkast te staan en de draaischijf héél langzaam achteruit te zien draaien, tenminste, als de koelkast of diepvries niet aansloeg. Over opbrengsten en terugverdientijden werd niet gesproken, het ging erom een steentje bij te dragen aan een betere wereld.
Tot 2004 was ik de enige in de straat met zonnestroom, maar toen volgde een actie van Beldezon.nl. Vier zonnepanelen van 125 Wattpiek werden geleverd, ook weer als doe-het-zelf pakket mét subsidie. Achteraf gezien was dit de beste subsidieregeling die er ooit geweest is. Je moest weliswaar een aanzienlijk bedrag voorschieten, maar kreeg het volledige aankoopbedrag terug minus 175 euro. Vier huishoudens in de straat (waaronder ik zelf) maakten er gebruik van.
Collectieve inkoop
Na een geslaagd straatfeest in 2010 met als thema duurzaamheid, ontstond een werkgroepje van bewoners die gezamenlijk zonnepanelen wilden aanschaffen. De een zag op tegen de rompslomp en liet zich graag ontzorgen, en voor de ander was de collectieve korting de drijfveer. In het voorjaar van 2012 werden bij 11 huishoudens de panelen geplaatst door Energieker. Een jaar later ging dit bedrijf, dat één van de marktleiders was door de groeiende concurrentie failliet.
Autonome groei
Bewoners die wel hun belangstelling hadden getoond, maar uiteindelijk niet meededen met het collectief gingen hun eigen weg. Regelmatig vallen er foldertjes op de deurmat voor voordelige aanschaf van zonnepanelen. Ook landelijke organisaties roeren zich, zoals Vereniging Eigen Huis of Stichting Natuur & Milieu, in paginagrote advertenties en TV-spotjes worden zonnepanelen aangeprezen. Twee huishoudens hebben panelen gekocht via een collectieve inkoopactie van Energiek Tuindorp (nu: Energieke Buren), één bewoner kocht zijn panelen rechtstreeks bij Eneco en anderen vroegen zelf offertes aan. Veel bewoners denken nog na. Wanneer stap je in? Worden de rendementen nog hoger? De subsidiemogelijkheden zijn opgedroogd, de salderingsregeling wordt afgebouwd en toch blijven mensen panelen kopen. Kritische geluiden zijn er natuurlijk ook, die dingen zijn lelijk en ze verpesten het straatbeeld. Maar ja, vroeger had iedereen een TV-antenne op zijn dak.
Mainstream
Nu, zomer 2018, heeft 29% van de huishoudens zonnepanelen. De pioniersfase ligt achter ons. De oudste panelen hebben een piekvermogen van 100 Watt, de jongste van 327 Watt. Het aantal panelen wisselt van 3 tot 17 per huishouden, in totaal liggen er inmiddels 290 stuks. De meeste panelen liggen in traditionele zuidopstelling, maar de oost-west configuratie wint terrein. Één bewoner heeft zijn panelen gecombineerd met een sedumdak. Sommige bewoners hebben hun oorspronkelijke panelen vervangen of uitgebreid met nieuwe. Het totaal opgestelde piekvermogen in de Van Swindenstraat is momenteel 70 KW.