Michel Post draagt een dik vest als hij het podium beklimt om op de Utrechtse Energie Match zijn initiatief ‘Gasloze woning’ te pitchen. Op zijn gezicht een brede grijns: ‘Ik ben blij dat ik hier ben. Het is hier een stuk warmer dan in mijn eigen huis.’ Michel leidt namelijk een gasloos bestaan sinds Stedin afgelopen juni – op zijn eigen verzoek - zijn gasaansluiting heeft afgesloten.
Even gas terug
De zonnepanelen op zijn huurdak en zijn gloednieuwe zonneboiler functioneerden toen al prima. Koken op de inductieplaat lukte ook al heel aardig. Toen was het echter hartje zomer. En ondertussen is het eind januari, is het buiten slechts enkele graden boven nul en de zon is nergens te bekennen. Maar Michel heeft de afgelopen maanden ook niet stilgezeten.
Elektrische verwarmingsspiraal
‘Vanaf oktober leverde de zonneboiler niet meer voldoende water. Daarom heb ik een elektrische verwarmingsspiraal geplaatst in het vat van de zonneboiler. Die staat zuinig afgesteld. Lekker warm douchen kan zo’n vijf minuten per dag, daarna wordt het water langzaam lauw. Ook afwassen doe ik meestal met lauw water.’
Warmtepomp
Maar daarmee is het verhaal nog niet af, vertelt Michel: ‘Voor verwarming ben ik van plan een lucht-lucht warmtepomp te plaatsen. Die is er alleen nog niet. De verhuurder wil namelijk eerst goed laten onderzoeken hoe geluidsoverlast kan worden voorkomen. Dat blijkt nogal een tijdrovende kwestie, maar echt vervelend is dat niet, omdat ik sowieso van plan was om de warmtepomp pas volgende winter te plaatsen. Ik dacht: ik doe het eerst één winter met elektrische kachels, dan weet ik precies wat mijn warmtebehoefte is. Die blijft met elektrische kachels ook nog redelijk binnen de perken.’
Stroomverbruik
En met de kosten het ook reuze mee te vallen: ‘Voor de hele winter komt mijn stroomverbruik naar alle waarschijnlijkheid uit op zo'n 1100 kWh voor verwarming. Ik verwarm nu eigenlijk alleen de huiskamer en houd het maar op 18 graden. Met de warmtepomp zou ik waarschijnlijk vaker boven de verwarming aan willen. De warmtevraag zou dan kunnen oplopen tot z'n 2000 kWh. Dan is zo'n 400 euro per jaar voor warmte en zo'n 800 euro voor de totale hoeveelheid stroom. Financieel maakt het overigens uiteindelijk weinig verschil met toen ik nog gas had. Per maand betaalde ik voor gas en stroom eerst namelijk zo'n 60 euro per maand. Dat wordt nu 70 euro. Door het plaatsen van een warmtepomp kan ik het stroomverbruik voor warmte verlagen naar één-derde, ongeveer 133 euro in plaats van 400 dus. Daarmee verdient de warmtepomp zich gedurende zijn levensduur ruim terug. Tenslotte ga ik over een paar weken extra 14 zonnepanelen met een vermogen van 3000 Wattpiek op het dak leggen, waardoor ik straks op jaarbasis alle energie zelf opwek.’
Leven zonder gas
Leven zonder gas en stadsverwarming is volgens Michel uiteindelijk ‘prima te doen’. Helaas is de stroom echter vooralsnog niet altijd groen en ook niet goedkoop. Michel: ‘Dus hebben we zonnepanelen en een warmtepomp nodig. Maar ook die verdienen zich terug. Het is hoe dan ook leuk om de vanzelfsprekendheid van gas te doorbreken. Ook is het interessant om aan eigen lijve te ondervinden wat warmte met je doet. In afwachting van de warmtepomp experimenteer ik met een aantal zaken.’
Thermostaat stukje lager
‘Zo zet ik de thermostaat bijvoorbeeld niet hoger dan 18 graden. Je moet je dan wel iets dikker kleden, maar daar is niets mis mee. Het valt me sowieso op hoe dun iedereen in de winter gekleed is. Op kantoren bijvoorbeeld zie je dat mensen vaak niet meer aan hebben dan een T-shirt en een overhemd. Mensen gaan er simpelweg van uit dat het overal warm is.’
Experimenteren
Zo niet Michel: ‘Ik experimenteer nu met meer comfort bij huiskamertemperaturen van lager dan 18 graden. Het moet wel behaaglijk blijven. Maar hoe kun je dat bereiken met andere middelen dan door je hele huis op te warmen? Ik kijk ook naar de optie verwarmde kleding. Daarin is op dit moment nog erg weinig aanbod, maar ik zie zeker mogelijkheden. Waar ik ook mee experimenteer is een verwarmde stoel. Als je met je benen op iets warms zit en ook je rugleuning is warm, kun je een veel lagere achtergrondtemperatuur aan. Met een elektrisch verwarmde stoel krijg je alleen nog wel koude voeten. Daarvoor heb weer ik een elektrisch voetwarmertje aangeschaft. En ik heb ook de elektrische deken ontdekt. Heerlijk.’
Stralingspaneel en betere isolatie
Maar Michel heeft nog meer plannen in petto: ‘Ik wil ook nog de mogelijkheden onderzoeken van een stralingspaneel. Ik moet wel snel zijn, want straks is de winter afgelopen en zijn dergelijke experimenten niet meer mogelijk. Stralingspanelen zijn in feite elektrische kachels, behalve dat ze vooral straling geven en weinig convectie. De vraag is of je minder stroom nodig hebt vergeleken met een warmtepomp. En te zijner tijd wil ik een begin maken met betere isolatie. Daar ben ik nog niet aan toegekomen.’
Aanrader
Het leven zonder gas bevalt Michel, kortom, uitstekend. Hij zou dan ook iedereen willen aanraden ‘om zo snel mogelijk met aardgas te stoppen. Mijn ervaring leert dat gasloos wonen niet alleen voor mensen met veel geld en super goed geïsoleerde, moderne woningen is weggelegd. Mijn voorbeeld toont aan dat gasloos wonen ook low-budget en met kleine ingrepen mogelijk is.’
Initiatief ‘Gasloze woning’
Om zoveel mogelijk mensen aan zijn kant te krijgen heeft Michel dan ook onlangs subsidie aangevraagd voor een project in het kader van het Fonds Energie Projecten. Het initiatief ‘Gasloze woning’, waar zijn pitch op de Utrechtse Energie Match over gaat, sluit nauw aan bij het beleid van de Gemeente Utrecht, aldus Michel: ‘Zo heeft de gemeente plannen om bestaande wijken gasloos te maken en om in nieuwbouwwijken niet langer gas aan te leggen. Maar in de bestaande bouw zijn corporaties nu alleen nog op kleine schaal bezig met ‘Nul op de Meter’ woningen. Ook zijn particulieren vooralsnog slechts heel sporadisch aan het overstappen op een verwarmingssysteem zonder gas. Wil Utrecht de CO2-uitstoot drastisch terugdringen, dan zullen veel meer particulieren hun huis gasloos moeten maken. Steeds meer mensen willen dat ook graag, maar hebben aanmoediging, onafhankelijke informatie en individuele begeleiding nodig bij het maken van keuzes. Met het initiatief ‘Gasloze woning’ wil ik die drempel verlagen. Bijvoorbeeld door filmpjes te maken van mensen die hun woning gasloos hebben gemaakt op een manier waardoor anderen zich gestimuleerd voelen om hun voorbeeld te volgen.’
Tekst en foto’s: Erzsó Alföldy.