In dit interview komen de vrijwilligers van de "Bespaarbieb" aan het woord, een laagdrempelige manier om mensen te helpen energie-zuiniger te leven. Gewoon, in de bibliotheek.
Bespaarbieb tipt: energie besparen doe je zo
Een mooie nazomerse zaterdagmiddag in de binnenstad van Utrecht. De zon schijnt, de terrassen zitten vol, en voor het oude Stadhuis klauteren kleine kinderen op de immens grote Rietveldstoel, die er in het kader van het Stijljaar is neergezet. Ook in de centrale bibliotheek aan de Oudegracht is het aangenaam druk. Op de eerste verdieping houden de energie-ambassadeurs van de Utrechtse energie-coöperatie Energie-U iedere zaterdagmiddag inloop, klaar om inwoners van Utrecht te adviseren over energiebesparing in hun huis.
Energie-bespaartips
Op deze zaterdagmiddag is een man, een jaar of zestig, bij energie-ambassadeurs Bouke en Lucile aangeschoven. Hij bezit een koophuis in Zuilen. Nu heeft hij gelezen over nul-op-de-meter-woningen. Dat lijkt hem ook wel wat. Maar welke stappen moet hij nu ondernemen om zijn woning energieneutraal maken? Zijn vrouw en hij denken trouwens ook aan een aanbouw, een serre waar ze straks ook nog in september lekker buiten kunnen zitten. Hoe zou je zo’n ruimte het beste kunnen isoleren? Hoe kan hij het beste besparen op zijn energierekening? Hoe zit het met een warmtepomp? “Je hebt twee soorten warmtepompen”, legt Bouke uit. “Het ene soort is een stuk goedkoper. Die heb je al van 1000 tot 3000 euro. Dat is in wezen een airco, die je andersom gebruikt, en die je aan de buitenmuur van je huis moet bevestigen. Daarnaast heb je nog een boiler in huis. Daarmee haal je dus warmte uit de koude lucht. Maar je moet er wel ruimte voor hebben aan je buitenmuur, en het maakt ook wat meer geluid. Je hebt ook een duurdere variant, die kost een euro of 10.000, daarmee haal je warmte uit de grond. Een stuk ingewikkelder om aan te leggen en flink duurder dan de andere variant. Maar daarmee kun je heel goed je huis koelen in de zomer, en verwarmen in de winter.” Dat klinkt de man als muziek in de oren. Misschien kan hij zijn buren overhalen om mee te doen? Dat zou heel mooi zijn, kun je gelijk de benodigde kosten delen.
Van en voor Utrechters
De bezoekers van de Bespaarbieb, die in januari 2016 van start is gegaan, komen van heinde en ver. Ook hun vragen lopen uiteen, van simpele, energiebesparende maatregelen, tot het realiseren van een complete nul-op-de-meter woning. Maar ook over huren en zonnepanelen (zie ‘Zon op huur’). Hoe krijg je zoiets als huurder voor elkaar als jouw gemeente daar geen aandacht aan besteedt? Bouke: “Ik was al enige tijd betrokken bij Energie-U. Maar ik miste een beetje het directe contact met inwoners van Utrecht. Ik had een workshop energie-besparen gevolgd, en ik dacht: dit is leuk, zoiets zouden wij eigenlijk ook moeten doen. Maar een workshop organiseren, met alles wat erbij komt te kijken, is nogal een onderneming. En zo kwam ik op het idee om een wekelijkse inloopmiddag op te zetten.”
Energie-ambassadeurs
De inloopmiddagen in de bibliotheek worden verzorgd door energie-ambassadeurs van Energie-U. Ze krijgen van tevoren een korte training. “Het zijn allemaal enthousiaste vrijwilligers, van jong tot oud, met een hart voor duurzaamheid, die zich bovendien graag willen inzetten voor hun stad. Sommige van hen studeren nog, anderen hebben ondertussen een baan. Maar er zitten ook gepensioneerden bij, zoals Lucile. En Louis, een gepensioneerde klusjesman, die zijn huis zelf helemaal energieneutraal heeft gemaakt, van isolatie tot de aanleg van zijn zonnepanelen.”
Gemeente
Zo’n informatieloket moest vooral laagdrempelig zijn, vond Bouke. En passend in de ambities van Utrecht ten aanzien van de energietransitie. “Ik heb het idee uiteindelijk gepitcht tijdens een activiteit in het kielzog van de Stadsgesprekken van de Gemeente. Dat zijn gesprekken die de Gemeente Utrecht heeft gehouden om met Utrechters in gesprek te gaan over hun ideeën om de energietransitie in de stad vorm te geven. En vervolgens heb ik subsidie voor mijn idee aangevraagd. En gekregen. Van zowel de Gemeente als Rabobank.”
Bibliotheek
Maar waarom is er als locatie gekozen voor de bibliotheek? En niet bijvoorbeeld het Stadskantoor? Bouke: “In het Stadskantoor komen mensen met een doel, om allerlei dingen te regelen. Terwijl ze al naar de bibliotheek komen om informatie in te winnen, maar ook om een beetje de tijd door te komen. Zeker op zo’n zaterdagmiddag. Dat is ook, behalve de beschikbaarheid van onze vrijwilligers, de reden waarom we de Bespaarbieb op de zaterdagmiddag hebben gepland. De bibliotheek helpt ons bovendien niet alleen door een plek te bieden, waar wij de gesprekken kunnen voeren, maar ook door reclame te maken voor onze activiteiten, door ze bijvoorbeeld in hun agenda op te nemen.”
Uitleen
Dat is ook een aspect dat de Bespaarbieb gemeen heeft met de bibliotheek, namelijk een uitleenfunctie. Bouke: “Zo hebben wij allerlei spullen die mensen gratis mee naar huis mogen nemen om ze uit te testen. Zoals een waterbesparende douchekop, daarmee kun je al gauw 60 % van je waterverbruik besparen. En de kosten zijn minimaal: binnen een maand heb je ze er al uit. Maar we hebben ook allerlei meetapparatuur te leen, waarmee je je energieverbruik kunt meten. Door er apparaten aan te koppelen, waardoor je precies in kaart kunt brengen wat je energieverbruik is en waar je op kunt besparen. Zoals apparaten in standby-modus. Veel mensen zijn zich er niet van bewust hoeveel energie zoiets kost. En met een ander apparaat, een infrarood thermometer, kun je aan de buitenmuur warmteplekken meten, zodat je warmtelekkages in je huis kunt opsporen.”
Gedragsverandering
Het mooie aan een initiatief als de Bespaarbieb is dat heel laagdrempelig is. Bouke: “Bezoekers komen langs om te informeren naar energiebesparende maatregelen. Misschien zijn hun motieven aanvankelijk van financiële aard, maar merken ze vervolgens hoe simpel het kan zijn om energiezuiniger te leven. En wellicht denken ze ondertussen ook nog eens na over waaróm dat beter is voor het milieu.” Want dat is ook precies waar Energie-U voor staat: een energiecoöperatie die duurzame energie thuis, in de buurt en in onze stad aanjaagt, organiseert en bewaakt. (Zie Wie zijn we?).
Wilt u ook tips om uw huis energiezuiniger te maken? Kom dan een keer langs voor een (gratis) praatje met één van onze energie-ambassadeurs.
Locatie: 1e verdieping, Stadsbibliotheek, Oudegracht, Utrecht
Tijd: Zaterdagmiddag van 14.00-16.00 uur. Meer informatie?
Heeft u een warm hart voor Utrecht én voor duurzaamheid? En bent u een zaterdagmiddag in de maand beschikbaar? Meld u dan aan als energieambassadeur bij Energie-U via email naar bespaarbieb@energieu.nl. Technische voorkennis is niet nodig.
Tekst en foto’s: Erzsó Alföldy