Afgelopen anderhalf jaar heeft Energie-U meegedacht en later ook meegeholpen met een Europees energiebesparingsproject in Armenië. Hieronder lees je het verslag over de mensen, cultuur en succesverhalen.
Mark van Wees en Mirjam Harmelink hebben meegedacht en in november 2019 zijn Mark en Rianne naar Yerevan, hoofdstad van Armenië afgereisd om mee te werken aan het afsluitende congres van het project. Het versterken van de Civil Society (de bewonersinitiatieven), het verduurzamen van huizen en scholen en het empoweren van vrouwen door het opzetten van coöperaties en bedrijfjes was afgelopen 2 jaar uitgegroeid tot een lange lijst met interessante succesverhalen.
Energiebesparing op school
Op woensdag 27 november was er een bijeenkomst van een aantal NGO’s, drie leerlingen, enkele medewerkers van een openbare lagere school en de directrice in Vanadzor. Vanadzor is op twee na grootste stad in Armenië, ligt 2,5 uur rijden van Yerevan en ligt in het groen en de bergen richting Georgië. De bijeenkomst ging over wat de school had gedaan aan energiebesparing en wat de leerlingen erover hadden geleerd. En de leerlingen gaven aan dat ze er nog veel meer over wilden leren, wat de directrice van de school leuk vond. Probleem is dat de school openbaar is en dat ze toestemming aan de overheid moet vragen om dit soort lessen te mogen geven.
Presentaties en gesprekken
Rianne van Energie-U heeft een korte presentatie gehouden over de EnergieAmbassadeurs, over het project Energie-Ambassades en over het IRIS-project in Kanaleneiland-Zuid. We hebben tips uitgewisseld over o.a. hoe we bewoners kunnen lokken naar onze informatieavonden (lekker eten!). De gesprekken en presentatie werd vertaald wat echt fijn was, maar ook wel een extra barrière opwerpt. Alleen de jonge mensen kunnen redelijk Engels verder is de voertaal Russisch of Armeens.
Tijdens mijn gesprekken met de andere partners: twee collega’s Jiri en Michael van Seven7 (uit Praag) en Johann uit Berlijn (die heel goed Russisch sprak wat ontzettend handig was) kwam ik erachter dat er nog heel veel heel ingewikkeld is in Armenië (en ook de andere voormalige Oostbloklanden). Er wonen veel mensen in krakkemikkige Sovjet-flats waarvan iedereen zelf eigenaar is. Maar er bestaat niet zoiets als een VvE of een andere rechtsvorm. Dus in het geval van opknappen of energie besparen kijken de bewoners naar de gemeente of een andere overheid. Burgerparticipatie is nog ver te zoeken in Armenië. En laten we het maar niet hebben over corruptie. Het is wel een stuk beter dan twee jaar geleden (stille revolutie) maar daar ben je niet zomaar vanaf.
Succesverhalen
Op 28 november was de afsluiting van alle projecten en de meeste participanten, medewerkers en buitenlandse participanten waren aanwezig in het prachtige Alexander Hotel in Yerevan. Het hoogtepunt was: alle verhalen. Er was een dame die vertelde dat ze zich verkiesbaar had gesteld voor de gemeenteraad. Er zijn vele tientallen bedrijfjes opgezet door vrouwen rondom handwerken en kruiden. Gohar Mnatsakayan vertelde over de jeugdclub die ze opgezet heeft. Er waren foto’s en powerpoints van de scholen die verduurzaamd waren en de bewoners die geld hadden ingezameld voor co-financiering. Verder waren er avonden georganiseerd met bewoners over allerlei onderwerpen waaronder energiebesparing.
Komende jaren
Aan het einde van de middag hebben we met elkaar besproken wat er nodig is om verder te gaan de komende jaren. Dat is iets wat in ieder land hetzelfde werkt en het zelfde gaat. Het was een leerzame dag met interessante mensen. En je wordt horendol van een dag Armeens in je linkeroor en Engels in je rechter oor (en hier en daar nog wat Russisch)...