Als onderdeel van de kennisreeks warmtetransitie organiseerde Energie-U op dinsdagavond 29 oktober de bijeenkomst "Utrecht Aardgasvrij, wat doe jij?". De avond ging in op waar we staan, als Nederland en als Utrecht, met de plannen voor aardgasvrij en de uitvoering ervan.
De energietransitie is van iedereen. Samenwerking en dus ook kennisuitwisseling tussen mensen en organisaties is daarin belangrijk. Het doel van de avond: bewoners een gelegenheid bieden om hun vragen rondom aardgasvrij te stellen, maar ook meer inzicht te geven in de opties die er zijn. Vragen als "Moeten bewoners zich bijvoorbeeld organiseren als collectief? Of kunnen zij beter wachten op de gemeente?" werden belicht vanuit vier verschillende organisaties voor een goedgevulde zaal in ANNE.
RVO
Roy Blokvoort van de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) schetste een algemeen beeld van hoe het Rijksbeleid ervoor staat. Zo is het Klimaatakkoord bijna rond, komt er een nieuwe warmtewet, en zijn er 100 toekomstige aardgasvrije wijken aangewezen om van te leren. Ook moet elke gemeente voor 2021 een transitievisie warmte vaststellen. In die visie moet duidelijk worden welke wijk wanneer van het aardgas af moet en wat het handelingsperspectief voor de bewoner is (oftewel wat de bewoner kan verwachten zodat hij aan de slag kan of niet).
Dat zet veel druk op gemeenten: ze hebben een overduidelijke regierol, maar zitten zelf ook vaak nog met vragen. Ook de gemeente Utrecht, die in 2020 de "transitievisie warmte" uitbrengt. Hierin staat welke gebieden Overvecht-Noord volgen en welke voorkeursalternatieven voor aardgas de gemeente ziet.
Gemeente Utrecht
Joop Oude Lohuis schetste de opgave voor de gemeente Utrecht en ook de dilemma's waar ze mee zitten, een open houding waarvoor hij veel lof kreeg van de aanwezigen. Eén van vraagstukken op de avond was hoe de gemeente werkt met buurtgroepen. Vraagstukken hierbij zijn representativiteit en hoe besluitvorming in buurten kan verlopen. Daarbij is het nog een zoektocht bij de gemeente: hoe ondersteun je? Wat is een realistische verwachting? En hoe doe je dat nou met een niet-geformaliseerde organisatie als een initiatief?
HIER verwarmt
Landelijk maar dan vanuit bewoners vertelde Jan Zuilhof van HIER verwarmt over de Participatiecoalitie, waar Energie-U ook aan meedoet. Doel van deze samenwerking is het helpen betrekken van bewoners bij de warmtetransitie. En om inzicht te geven in de opties die er zijn, individueel, collectief of gecombineerd. Landelijke succesvoorbeelden uit de praktijk werden gedeeld, waarbij de samenwerking met de gemeente vruchtbaar is gebleken, of waar bewoners zelf het heft in eigen handen hebben genomen.
Energie-U
Vanuit Energie-U sprak Sander Willemsen over hoe het ervoor staat met de buurtinitiatieven in Utrecht. Zo zijn er sinds 2018 veel initiatieven rondom aardgasvrij gestart, onder andere in Tuindorp, Hoograven en Lunetten. Wat zij nog vaak nodig hebben, is meer aandacht, helderheid vanuit de gemeente, en ontplooiingsruimte.
Samenvattend
We leerden weer veel. De collectieve kennis werd weer groter. Onder andere: deze grote transitie begint nog maar net, het is voor iedereen nog nieuw. Er zijn nog geen nieuwe wetten. Wel heeft de Rijksoverheid een "Leidraad" uitgebracht, in de vorm van een rekenmodel en die is voor iedereen beschikbaar. Gelukkig hebben we in Utrecht al veel initiatieven, met diverse achtergrond, context en aanpak dus we kunnen met z'n allen al veel leren! Wil je de volgende kennisreeks-avond bijwonen? Houd dan onze "Warmtetransitie van onderaf"-pagina in de gaten.