Hoe kunnen wij onze stadsproblemen écht oplossen? Utrecht heeft vele grote ambities. De stad wil klimaatneutraal worden, de lucht moet schoner, er moet meer werkgelegenheid komen, de participatiegraad in de samenleving moet omhoog, enzovoorts. Laatst hadden wij een inspirerende sessie over één van de subdoelen: een klimaatneutrale woningvoorraad. Utrecht wil in de komende vijf jaar gemiddeld 3500 woningen naar Nul-op-de-Meter brengen, dus zodanig isoleren en met zonnepanelen uitrusten dat ze helemaal geen energie meer gebruiken. Dat is technisch geen probleem, het is betaalbaar te maken, en een handvol woningen in Utrecht zijn al zover. Maar ‘eventjes’ opschalen naar het duizendvoud van dat volume, hoe doen we dat? En wie is “we”, want de enige die over veranderingen aan woningen gaan, zijn de eigenaren ervan. De opgetrommelde communicatie-, marketing- en andere goeroes schetsten een duidelijk beeld. Zo’n massale verandering kan alleen als er een gezamenlijke beweging ontstaat, iets wat leuk en opwindend is waardoor iedereen wil meedoen! We moeten de mensen meenemen in een droom, een grote ambitie waar iedereen bij wil horen. Die ambitie van duizenden woningen per jaar is te klein, niet te groot! In die droom horen woorden als ‘duurzaam’, ‘energiebesparing’ en ‘nul-op-de-meter’ niet thuis, het moet plastischer, aansprekender. Het gevoel moet dat van de Postcodeloterij zijn, van Serious Request... Het gaat om de toekomst van onszelf, onze woningen en woonomgevingen, de stad, niet om de hoogte van je energiefactuur, kom op, doe mee, je kan je niet afzonderen! En daar schort het aan: aan een grootse ambitie. De gemeente heeft plannen genoeg: Utrechtse Energie, Gezonde Stad, Electric Hub, stadsgesprekken, bereikbare stad... maar waar is dat opwindende beeld? Ik denk als voorbeeld aan de plattelandsdorpen in Duitsland, die met energieopwekking zichzelf hebben gered. Door over te schakelen op duurzame energieproductie met windmolens en biomassa, zijn voormalige arme graanboeren nu rijke energieboeren geworden. Allerlei plattelandsproblemen zoals werkloosheid, leegloop van de dorpen en economische achteruitgang zijn daardoor omgeslagen in nieuw elan, nieuwe werkgelegenheid, nieuwe gemeenschapszin. Kunnen wij niet als eerste stad in Europa zo’n omschakeling maken? Dat begin je door samen uit te spreken: Utrecht ís de eerste stad met de nieuwe economie! Utrecht is : duurzaam, circulair, met nieuwe banen, burgerparticipatie, schone lucht, sociale binding, betaalbare woningen, bereikbaarheid, veiligheid, alles tegelijk! Voor zo’n droom zou ik gáán, zo’n ambitie zou mij meenemen. Voor alle duidelijkheid: ik bedoel het groot: de burgemeester zou de beweging persoonlijk moeten leiden. Ik bedoel niets minder dan dat wij moeten zeggen: wij zijn de stad van de toekomst! Bart van der Ree schrijft dit als burger en actief lid van Energie-U, de Utrechtse energiecooperatie. Het regionale innovatieplatform Utrecht 2040 heeft grote belangstelling getoond. Wie doet mee?